Mijn Dashain en Tihar

Hoi hoi allemaal

Alweer een maand voorbij. Ik ben nu al 4 maanden en een week in Nepal. Soms vliegt de tijd, soms niet. De 2 belangrijkste festivals zijn voorbij en ik zal jullie vertellen hoe ik dit heb beleefd met een warm kopje thee naast mij. Want wat is het koud hier binnen! Buiten is het goed weer tussen 10 en 16u, maar daarvoor en daarna is het koud! Binnen is er ook geen verwarming, dus ja, ik heb toegegeven: een muts op men kop en af en toe een jas aan…

Het 10 dagen durend festival: Dashain

Robin en ik stonden zaterdag 20 oktober op om 4u30, dronken thee en vertrokken met de bus tot Panauti (2 uur durende busrit). Waarom zo vroeg denken jullie? Wel, zo konden we zitten bij de volgende 4 uur durende busrit vanaf Panauti. Hahaha, maar dat was gene waar zulle! De buschauffeur wilde geld uit sparen door in zijn bus te slapen, maar zijn nachtrust werd verstoord om 5u: enkele enthousiaste reizigers klopten op de ramen zodat ze hun spullen konden inladen --> zo hadden ze zeker een zitplaats. Dus voor degenen die er pas om 7u waren, bye bye zitplaats – hello staanplaats. Nu ja, Robin was nog net op tijd zodat we naast de buschauffeur konden zitten, maar dat was ook niet de beste plaats. Mijn benen zaten rond een rijstzak en een meisje duwde van aan de linkerkant, waardoor mijn been langzamerhand meer en meer klem zat en na een tijdje werd het ook warm onder mijn kont (motor). Na 3u zat het voorwiel van de bus vast, alle sterke mannen duwen…. Ja ja ja, de bus rijdt …. Oooo, nu zit het andere voorwiel vast in een nog diepere put. Iedereen er uit (wat was ik opgelucht, mijn benen strekken, heerlijk!). Na 15 minuten terug in de bus tot aan de eindstop. Och, ik heb wel betere busritten gehad. De bus steken ze dan ook voller dan volst! Mensen op het dak en iedereen heeft veel eten/kleren/… mee om Dashain te vieren. Deze keer waren er echter geen levende kippen of geiten mee. Toch niet dat ik weet.

Eenmaal aangekomen op de ‘countryside’ bij zijn grootouders werden we verwelkomt door zijn moeder en de hond (oooo wat een lieverd! Stinkt niet en is zo zacht. Jameske is nog veel liever hoor) We kregen heerlijke rijst (veeeel beter dan in Kathmandu, lekker vers) en njammie njammie melk!

De volgende dag een anderhalf uur durende wandeling bergopwaarts om te offeren. Ze noemen het ook wel een puja ([poedja]) Dit jaar hadden we geen dieren (geit of kip) om te offeren, dus werden er andere rituelen gedaan. Benodigdheden: rood en geel ‘poeder’ (dat ze ook gebruiken voor de tika), rijst, kruiden, ei, kokosnoot, wierook, olie met lont, puur water (uit een bron) en een soort doek. Dit werd verdeeld onder 3 bananenbladeren die zijn omgevormd tot een bord (kan je ook echt gebruiken als bord, handig als er veel mensen op bezoek zijn). Robin ‘beschilderde’ het ei en de kokosnoot met het rode en gele poeder. Daarna werd er op 3 plaatsen geofferd. Dat hield in dat ze wat rijst strooiden, de olie aanstaken en met die rook werden ‘cirkeltjes’ gedraaid. Mja, ik vertel het wat simpel, maar het is niet makkelijk te verwoorden. Je moet het eigenlijk gewoon eens zien. De laatste plaats was voor de tempel zelf. Daar werden ook de dieren geofferd dus jullie kunnen jullie wel voorstellen hoeveel bloed er lag. Nu, die plaats is heilig dus mogen er geen schoenen gedragen worden. Gevolg: Robin en zijn mama hun voeten zaten vol bloed. Maar goed, gelukkig is er water uitgevonden! Ik moet zeggen dat ik niet gekeken heb hoe de dieren geofferd worden, dat vind ik net iets te veel informatie. Ik heb ze wel in 2 delen zien liggen en hun gejammer gehoord…

Dan waren we al weer maandag: niet veel beleefd. Asish, Robin en zijn vader maakten het pad vrij van allerlei planten. Ik vroeg om te helpen: was niet nodig. Robin is naar het dorpje geweest omdat er daar een varken werd geofferd, dus hadden we varkensvlees ’s avonds. Robin zijn vader eet dit niet, dus had Robin ook een levende (!) kip mee in een plastic zak. Zalig toch?! O, iedereen (ik ook) was ook bang omdat er een tijger rondliep door de bossen. Blijkbaar had iemand een babytijger gevonden en meegenomen naar het dorp. Dit diertje hebben ze gedood, dus ja, de tijger was natuurlijk op zoek naar haar kindje he! Goed, er is gelukkig niets gebeurd!

Dinsdag hebben Robin, Asish en ik een tochtje op de motor gemaakt naar een mooi uitzichtpunt. Wat foto’s gemaakt en heb ik op de ‘swing’ (schommel) gezeten! Een zelfgemaakte schommel van bamboo! Heel hoog! Het was echt leuk, maar achteraf zei Robin dat je eigenlijk moet staan (ik zat). Goed, voor de volgende keer dan maar! (mam en pap, ik denk wel dat jullie het zich levendig kunnen voorstellen!) O ja, vroeg in de ochtend werd er ook een geit geofferd.

Woensdag was dé dag van de tika! Lekker eten maken, iedereen douchen en wat familieleden die komen om een tika te ontvangen van de opa. De tika is gemaakt van rijst, yoghurt , rood poeder en suiker zodat het blijft plakken. Het ziet er vies uit, maar dat is het niet! Deze keer waren de benodigdheden: bloemen in een kan, rijst, olie met lont, wierook, een muntstuk, soort gras en een stuk fruit. In dat stuk fruit werd de wierook geduwd en dat soort gras moest je achter je oor steken na het verkrijgen van de tika. Omdat het Dashain is, is het een tika ter grote van je voorhoofd. Normaal was de goede tijd om de tika te krijgen om 11u29, maar dit is Nepal dus alles is in retard (en de grootouders moeten blijven werken). Het werd 13u. Na het verkrijgen van de tika geeft de opa geld. Kinderen krijgen bijvoorbeeld 5 rupee, ik kreeg er 100, een zus van hem 300 rupee, soms krijg je wel 500 rupee. Robin zijn vader had dit allemaal voorzien (in totaal 8000 rupee = 80 euro). De mensen kunnen tot 5 dagen na deze dag komen om hun tika te ontvangen. Misschien ook wel leuk om te vermelden: Robin plukte het stuk fruit, maar de steel was er niet meer aan. Hij moest dus een nieuwe plukken want die kon je niet gebruiken. Waarom? Mja, het is gewoon zo!

Donderdag konden we op de motor terug want Robin zijn vader en Asish waren met de motor gekomen! Joepie! (Achteraf wel wat pijn aan men poepie!) Langs de ene kant was ik blij om terug in Kathmandu te zijn, maar langs de andere kant niet! Al dat getoeter en die vieze lucht! Geef mij daarvoor maar de countryside! Zo rustig! Soms misschien iets te rustig…

Na Dashain kwam Tihar: festival van het licht.

In tussentijd hadden Robin en ik (in samenspraak met men mamsie en papsie) een motor gekocht. Dus geen bus voor ons! Dinsdag 13 november vertrokken we terug volgeladen naar de countryside. Deze keer met 3 motors: Robin en ik, Asish, zijn vader. Waarom? Nu ja, we moesten 2 grote dekens meenemen en dit is niet mogelijk met 2 motors! Dat is gewoon té oncomfortabel! Tijdens onze tocht zag je winkels vol met zoetigheid (in vele kleuren!). En ik als zoetebek moest toch even stoppen om wat te kopen!
Daar aangekomen om 15u moesten we mala’s maken (gele bloemenkrans). Daar zag ik eigenlijk wel naar uit, want 2 jaar geleden heb ik deze ook gemaakt en dat was leuk!! Helaas hadden we deze keer maar 1 naald (je moet de bloemen op een draad rijgen en dat gaat niet zonder naald), dus Asish was de snelste, dus hij mocht ze maken. Maar wees gerust, ik kon mijn steentje bijdragen: we maakten heel lange mala’s (werd daarna gesplitst) dus ik schoof de bloemen verder! Deze mala’s werden gehangen boven iedere deur en raam. Daarna lichtjes (olie met lont) aansteken en rijst met varkensvlees gegeten. Nog even warmte opnemen aan het vuur (ze koken niet op gas) en lekker slapen onder het nieuwe deken!

De volgende dag niet veel uitgevreten. Opnieuw mala maken: deze keer korter en met paarse bloemen. Deze mala werd als een ketting gedragen op de bai tika (zie later). Om 15u wandelden we naar boven (20 minuten) naar het busstation om de zus van Robin zijn opa te halen. Helaas, ze had de volgende bus genomen. Daar 2 uur gewacht om dan toch maar terug te gaan voordat het donker werd. Net aangekomen hoorden we de bus naderen (het voordeel dat je bij iedere bocht moet toeteren om iemand te waarschuwen), dus gingen Robin en Asish terug naar boven!

Donderdag de belangrijkste dag van Tihar: Bhai tika (bhai = broer, dus dag van de broer) Hierbij geeft de zus de broer een tika. Als je geen zus hebt, geeft een tante, … het. Hier is iedereen familie. De tika ziet er echter helemaal anders uit: een witte streep en daarna ‘bolletjes’ van verschillende kleuren (geel, roze, paars, blauw, …) op die streep. Mja, moeilijk uit te leggen… Ook dit is anders dan Dashain: na het verkrijgen van de tika krijg je een bord vol eten en raksi (home made alcohol). Echt fantastisch om iedereen dan samen te zien zitten genieten. Eten zoals bonen, noten, kip, ei, vis, ‘roti’ (soort cirkel van deeg) en een doosje met wat chocolade, noten, snoepjes, … Verder geeft de persoon die een tika krijgt geld aan de zus. (ook anders dan Dashain). In totaal kregen ze van Robin zijn familie 25 euro (2500 rupee) elk, waar je hier veel meer mee kan doen dan in België.

O ja, was ik helemaal vergeten te vertellen: Tihar duurt 5 dagen en op iedere dag is er een dag van …. Dag van de hond, de koe, ox, de kraai en broer. Ook op de dag van bijvoorbeeld de hond krijgt de hond een tika, koekjes en een mooie bloemenkrans. Leuk om te zien rondlopen!

Zo, dit waren de belevenissen van mijn Dashain en Tihar! Het had zijn supermomenten maar ook de dooie omdat ik niet veel kan doen op de countryside. Als ik mijn hulp aanbied, is dit niet nodig, dus ja.. dat was wel een beetje jammer. Hopelijk hebben jullie er weer wat van geleerd en kunnen jullie het jullie allemaal een beetje inbeelden…

Nog enkele zaken dat mij zijn opgevallen:
-Robin zijn grootouders wassen zich maar ongeveer 1 keer in de maand. Ze hebben er gewoon geen tijd voor. Maar ze stinken NIET! Ze staan op om 3u30 (’s nachts), werken, eten om 11, werken, eten terug om 18u30 en gaan slapen tegen 20u. Werken bestaat uit rijst planten, oogsten, drogen. Idem voor mais. Hun groenten onderhouden: zoals bloemkool, spinazie, knoflook, komkommer, … Zorgen voor de dieren: kippen, buffel en geiten. Ook eten halen voor de beestjes (grassen). En waarschijnlijk nog dingen waar ik nu geen weet van heb. Het goede is dat ze al hun eten zelfs bij de hand hebben. Ze hebben ook 24/24u en 7/7 water. Dit hadden ze pakweg 6 jaar geleden niet. Idem voor elektriciteit. Dus Robin is eigenlijk opgegroeid zonder elektriciteit en water (nu ja, dat konden ze wel halen in de rivier of zo natuurlijk. Hij heeft daar 10 jaar gewoond). Sjiek eigenlijk he? Het is er allemaal gekomen dankzij Robin zijn vader!

-De vrouwen met lang haar hebben geen elastiek nodig om hun haar in een dot te doen. Ik kan het nog niet, maar ik leer het nog wel!

-Tijdens Dashain wordt er veeeel vlees gegeten!

Verder kan ik jullie nog vertellen dat ik eindelijk wat gevonden heb om te sporten: zumba! Dit dankzij de demonstratie op de Changa Chait (de vliegerwedstrijd). Heerlijk op zaterdagmorgen en waarschijnlijk ook op dinsdagavond! Wat ben ik blij, wat ben ik blij.

En zo ga ik ook deze blog weer afsluiten…
Dikke zoen!